به منظور بررسی تغییرات عملکرد و واکنش ژنوتیپ های مختلف گندم نان نسبت به تنش خشکی آزمایشی در سال زراعی 85-84 در مزرعه تحقیقاتی، واقع در منطقه صالح آباد از توابع استان ایلام اجرا شد. ژنوتیپ های چمران، اترک، زاگرس، کوهدشت و چناب از ارقام متداول منطقه در دو آزمایش جداگانه در شرایط مطلوب و تنش خشکی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام با در نظر گرفتن عملکرد دانه به عنوان صفت وابسته نشان داد که صفات تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله و در نهایت وزن هزار دانه با داشتن بیشترین همبستگی و تاثیر، در مجموع این سه صفت تحت شرایط تنش و بدون تنش به ترتیب 93 و 96 درصد تغییرات عملکرد دانه را توجیه نمودند. در تجزیه به مولفه های اصلی در شرایط بدون تنش، چهار مولفه اول حدود 95.3 درصد از کل تغییرات را توجیه کردند و به ترتیب به عنوان مولفه های اجزا عملکرد، رشد طولی، وزن هزار دانه و عملکرد نامگذاری شدند. در تجزیه به مولفه های اصلی در شرایط تنش پنج مولفه اول حدود 95.18 درصد از کل تغییرات واریانس را توجیه کردند و مولفه های اول و دوم به ترتیب مولفه های اجزا عملکرد و رشد طولی نامگذاری شدند. در مولفه سوم به ترتیب صفات تعداد روز تا رسیدگی و طول سنبله بیشترین اثر منفی و مثبت را داشته و در مولفه های چهارم و پنجم بیشترین اثر مثبت مربوط به طول دوره پر شدن دانه، تعداد سنبلچه و تعداد دانه در سنبله بود. با در نظر گرفتن نتایج کلی این بررسی و با ارزیابی صفات موثر در تجزیه به مولفه های اصلی و گزینش ترکیبات متفاوتی از این صفات، می توان در کارهای اصلاحی برای انتخاب ژنوتیپ های با عملکرد زیاد و متحمل به شرایط خشک استفاده کرد.

کلم زینتی گیاهی دو ساله از خانواده کلم ها می باشد. اهمیت این گیاه به خاطر برگ های تزئینی و مقاومت آن به سرما در فضای سبز می باشد. به منظور دستیابی به بهترین غلظت کندکننده های رشد در جهت بهبود بخشیدن به فاکتورهای کمی و کیفی کلم زینتی در فضای سبز، این پژوهش انجام گردید. این آزمایش به صورت فاکتوریل با دو فاکتور سایکوسل در چهار سطح (0، 50، 100، 150 میلی گرم در لیتر) و سالسیلیک اسید با چهار سطح (0، 50، 100، 200 میلی گرم در لیتر) بصورت محلولپاشی، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش صفاتی مانند ارتفاع گیاه، آنتوسیانین، مقاومت به سرما، تعداد برگ، نشت الکترولیت، محتوای نسبی آب، کلروفیل کل، وزن تر و خشک برگ و وزن تر و خشک ریشه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کاربرد سایکوسل و سالسیلیک اسید بصورت مستقل بر ارتفاع گیاه، آنتوسیانین، محتوای نسبی آب، کلروفیل کل، وزن خشک برگ، وزن تر و خشک ریشه در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. اثر متقابل سایکوسل و سالیسیلیک اسید نیز بر ارتفاع گیاه، آنتوسیانین، محتوای نسبی آب، وزن خشک برگ، کلروفیل، وزن تر و خشک ریشه در سطح یک درصد معنی دار و بر سایر صفات اثر معنی داری نداشت. جهت افزایش کیفیت کلم زینتی در فضای سبز مصرف 200 میلی گرم در لیتر سالیسلیک اسید و غلظت 150 میلی گرم در لیتر سایکوسل که بهترین تیمار در این آزمایش بود، توصیه می شود.

خشکی یکی از اصلی ترین تنش های غیرزیستی است که رشد و بهره وری گندم را در سراسر جهان محدود می کند. هدف اصلی این پژوهش تعیین ساختار جمعیت و نقشه ارتباطی 13 صفت مورفو-فیزیولوژیکی گندم نان جهت اصلاح تحمل به خشکی بود. بدین منظور، 25 رقم و لاین امیدبخش گندم با استفاده از نشانگرهای AFLP مورد بررسی قرار گرفتند. ژنوتیپ های گندم تحت شرایط عادی و تنش خشکی به مدت 3 سال بررسی شدند. وراثت پذیری پایینی برای طول سنبله، تاریخ خوشه دهی و زیست توده اندام هوایی (87/24-8/28٪) بدست آمد، در حالی که، برای تعداد دانه در سنبله (21/89-55/90٪) وراثت پذیری بالایی مشاهده شد. نتایج سطح بالای چندشکلی از 62/84 تا 100 را نشان داد که ثابت می کرد روش AFLP می تواند ابزاری موثر در برنامه های اصلاحی گندم باشد. تجزیه ساختار جمعیت، پنج زیرجمعیت با حداقل 65 درصد عضویت در زیرجمعیت ها را نشان داد که تطابق بالایی با نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای داشت. تجزیه ارتباط به روش خطی مختلط، 66 MTA معنی دار با مقادیر p-value از 6-10 تا 4-10 را شناسایی کرد که 8/7 تا 7/38 درصد از تغییرات فنوتیپی را در هر دو شرایط محیطی مورد مطالعه توجیه می کرد. دو نشانگر پلیوتروپیک برای عملکرد دانه و تعداد دانه در سنبله در شرایط عادی و یک نشانگر پلیوتروپیک برای عملکرد دانه، وزن هزاردانه و تعداد دانه در سنبله در شرایط تنش شناسایی شد. MTAهای مشترک برای تاریخ خوشه دهی، ارتفاع بوته، طول پدانکل و وزن هزاردانه در هر دو شرایط محیطی بدست آمد. نشانگرهای شناسایی شده مرتبط با عملکرد دانه و اجزای آن در این مطالعه می توانند کاندیدای مطلوب برای مطالعات آتی و انتخاب به کمک نشانگر جهت توسعه ژنوتیپ های مقاوم به خشکی در برنامه های اصلاحی گندم باشند

بررسی نحوه توراث، نوع عمل ژنها و تعیین استراتژی مؤثر اصلاحی درجهت بهبود صفات فیزیولوژیک و مورفو- فیزیولوژیک به خصوص در شرایط تنش خشکی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به این منظور، مطالعه ای با استفاده از دو رقم حساس و متحمل به تنش خشکی صورت گرفت. ارقام سخا8 (متحمل) و پیشتاز (حساس) به عنوان والدین به همراه نسلهای ، F2 ،BC1 ، F1 و BC2 در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و در محیط واجد تنش خشکی کشت شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت معنی داری بین نسل ها از نظر کلیه صفات مورد بررسی وجود دارد. مقدار درجه غالبیت نشان دهنده وجود فوق غالبیت ژنها برای تمامی صفات بود. مقدار مثبت پارامتر F نشان دهنده این مطلب بود که ژنهای غالب عمدتا در والد سخا 8 که مقادیر بیشتری از صفات مذکور را دارا باشد قرار گرفته اند. برازش مدل ساده افزایشی- غالبیت حاکی از آن بود که این مدل توجیه کننده تغییرات ژنتیکی شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک میباشد. در مورد صفات محتوی نسبی آب برگ پرچم و میانگین سرعت پرشدن دانه به دلیل عدم کفایت مدل ساده افزایشی- غالبیت مدل 6 پارامتری برازش داده شد. سرانجام مشخص گردید که برای محتوی نسبی آب برگ پرچم مدل m-d-h-i-j و در مورد میانگین سرعت پرشدن دانه مدل m-d-h-I توجیه کننده تغییرات این صفات می باشد. برآورد وراثت پذیری و نوع عمل ژن نشان داد که گزینش به منظور بهبود صفات مورد مطالعه در شرایط تنش و به ویژه در نسلهای اولیه اصلاحی بازده ژنتیکی متوسطی خواهد داشت. بنابراین، از نتایج این مطالعه چنین برمی آید که می توان استفاده از صفات میانگین سرعت پرشدن دانه و شاخص برداشت را به عنوان معیارهای انتخاب غیرمستقیم به منظور بهبود عملکرد دانه گیاه در شرایط تنش خشکی توصیه نمود.

تنوع ژنتیکی صفات کمی عامل اصلی بروز اثر متقابل بین جمعیت های طبیعی و محیطشان می باشد که می توان با مطالعه آن برنامه های اصلاحی گونه های مختلف را با موفقیت بیشتر انجام داد. در این تحقیق، بذرهای 60 درخت مادری گونه بلوط ایرانی از عرض ها و ارتفاعات مختلف جنگل های زاگرس جمع آوری و در عرصه تحقیقاتی یاسوج کاشته شدند. سپس برخی صفات مورفوفیزیولوژیک مانند عملکرد فتوسیست II، سطح و وزن برگ، سطح مخصوص برگ و محتوای آب نسبی بر روی نهال های دوساله آنها اندازه گیری شد. پارامترهای مختلف ژنتیکی مانند وراثت پذیری، ضریب تغییرات ژنتیکی و فنوتیپی و درصد واریانس در سطح کل پروونانس ها و نیز در هر پروونانس به صورت جداگانه محاسبه گردید. نتایج نشان داد که صفاتی مانند عملکرد فتوسیستم II، سطح و وزن برگ و محتوای آب نسبی در سطح پروونانس و درخت مادری اختلاف معنی دار با یکدیگر داشتند و نیز وراثت پذیری آنها بالا و بین 0.8 تا 1 بود. اما سطح مخصوص برگ دارای وراثت پذیری صفر بود. همچنین بیشترین ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنتیکی مربوط به عملکرد فتوسیستم II با میزان 75.8 درصد و 0.8 بود. بررسی وراثت پذیری هر یک از صفات در سطح پروونانس نشان داد که وراثت پذیری کلیه صفات اندازه گیری شده بجز محتوای آب نسبی در پروونانس های مختلف متفاوت است و نمی توان از یک صفت خاص برای گزینش زود هنگام در پروونانس های مختلف جنگل های زاگرس استفاده نمود. اما اندازه گیری همزمان سطح، وزن خشک و وزن اشباع برگ می تواند به ما در گزینش برای داشتن نتاجی با رویش و زنده مانی بالاتر در سطح زاگرس کمک نماید.

به منظور مقایسه عملکرد و بررسی واکنش ژنوتیپ های مختلف گندم نان نسبت به تنش خشکی آزمایشی در سال زراعی 85 -84 در مزرعه تحقیقاتی، واقع در منطقه صالح آباد از توابع استان ایلام اجرا شد. ژنوتیپ های چمران، اترک، زاگرس، کوهدشت و چناب از ارقام متداول منطقه در شرایط مطلوب و تنش خشکی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام با در نظر گرفتن عملکرد دانه به عنوان صفت وابسته نشان داد که صفات تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله و در نهایت وزن هزار دانه بیشترین همبستگی و تاثیر را با عملکرد دانه داشته و در مجموع این سه صفت تحت شرایط تنش و بدون تنش به ترتیب 93 و 96 درصد تغییرات عملکرد دانه را توجیه کردند. در تجزیه به مولفه های اصلی در شرایط بدون تنش، چهار مولفه اول حدود 95.3 درصد از کل تغییرات را توجیه کردند و به ترتیب به عنوان مولفه های اجزای عملکرد، رشد طولی، وزن هزار دانه و عملکرد نام گذاری شدند. در تجزیه به مولفه های اصلی در شرایط تنش پنج مولفه اول حدود 95.18 درصد از کل تغییرات واریانس را توجیه کردند و مولفه های اول و دوم به ترتیب مولفه های اجزای عملکرد و رشد طولی نام گذاری شدند. در مولفه سوم به ترتیب صفات تعداد روز تا رسیدگی و طول سنبله بیشترین اثر منفی و مثبت را داشته و در مولفه های چهارم و پنجم بیشترین اثر مثبت مربوط به طول دوره پرشدن دانه، تعداد سنبلچه و تعداد دانه در سنبله بود. با در نظر گرفتن نتایج کلی این بررسی و با ارزیابی صفات موثر در تجزیه به مولفه های اصلی و گزینش ترکیبات متفاوتی از این صفات، می توان در کارهای اصلاحی برای انتخاب ژنوتیپ های پر عملکرد و متحمل به شرایط خشک استفاده کرد.

یکی از مهم ترین مدیریت های مزرعه برای دستیابی به شرایط مطلوب رشد جامعه گیاهی و عملکرد مناسب، تأمین آب کافی می باشد تا گیاه در مراحل حساس رشد دچار تنش رطوبتی نگردد. این مطالعه به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی اهواز طی دو سال 96-1395 اجرا شد. رژیم آبیاری پس از تبخیر 50، 70 و 90 میلی متر از تشت تبخیر کلاس A در کرت های اصلی و شش رقم پروگرس، فرخ، برزگر، رکورد، آذرگل و لاکومکا در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد ارتفاع بوته، قطر طبق، وزن هزاردانه، درصد روغن، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، رنگدانه های فتوسنتزی با افزایش رژیم آبیاری از 50 به 90 میلی-متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A به طور معنی داری کاهش و صفات پرولین و مالون دی آلدئید افزایش یافتند. هم چنین اثرات سه جانبه سال، رژیم آبیاری و رقم برای صفات وزن هزار دانه، عملکرد دانه و پرولین معنی دار به دست آمد. بیش ترین وزن هزاردانه (3/80 گرم) و عملکرد دانه (2529 کیلوگرم در هکتار) از ترکیب تیماری 50 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر و رقم رکورد طی دو سال آزمایش و بیش ترین غلظت پرولین (8/20 میلی گرم بر گرم وزن تر برگ) در ترکیب تیماری 90 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر و رقم رکورد طی دو سال به دست آمد. لذا با توجه به نتایج برای منطقه اهواز رقم رکورد و آبیاری 50 میلی متر از تشت تبخیر قابل توصیه می باشد.

این تحقیق در سال 1384 در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران با هدف بررسی کاربرد اثرات سطوح مصرف سیتوکینین و کلسیم بر ماندگاری گل بریده رز رقم الونا انجام شد. شاخه های بریده رز در گلخانه از پایه های مادری دو ساله تولید شده و در مرحله غنچه در معرض سایتوکینین به غلظت های 1، 1.0، 0 و 10 میکرومول در لیتر و کلسیم به غلظت های 0، 10، 20 و 30 میلی مول در لیتر، قرار گرفتند. سپس گلهای تیمار شده پس از برداشت در شرایط آزمایشگاهی و در داخل آب مقطر نگهداری شده و صفات متعددی مانند درصد پیری، محتوای آب نسبی، نشت الکترولیت، پروتیین کل، میزان فعالیت پراکسیدازو کاتالاز در گلبرگها اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که سطوح مصرف سیتوکینین اثر معنی دار بر صفات درصد پیری، میزان کلروفیل، پروتیین کل و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان داشت. همچنین سطوح مصرف کلسیم اثر معنی دار بر صفات درصد پیری، میزان کلروفیل و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان داشت. مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که مصرف توام سیتوکینین به میزان 10 میکرومول و کلسیم به میزان 30 میلی مول موجب افزایش معنی دار کلروفیل، فعالیت آنزیم های پراکسیداز و کاتالازو در نتیجه کاهش معنی دار درصد پیری گلها گردید.